O szkole

BENITO JUAREZ
1806 - 1872

(ur. 21 marca 1806, zm 18 lipca 1872), polityk meksykański, pierwszy i jedyny do tej pory indiański prezydent Meksyku.

 

Benito Pablo Juárez García urodził się w wiosce San Pablo Guelatao w stanie Oaxaca. Jego rodzice byli indiańskimi chłopami z ludu Zapoteków i zmarli gdy Benito miał cztery lata. Pracował przy zbiorach kukurydzy oraz jako pasterz do czasu gdy ukończył 12 lat, wtedy bowiem 17 grudnia 1818 udał się do miasta Oaxaca w celu zdobycia edukacji i szansy na lepsze życie. W tym czasie był analfabetą i nie znał hiszpańskiego, tylko język zapotecki . Pracująca jako kucharka siostra pomogła mu znaleźć pracę służącego, a Franciszkanin Antonio Salanueva pomógł mu w dostaniu się do szkoły średniej w Oaxaca. Po jej ukończeniu  w 1827 Benito rozpoczął studia prawnicze.

 

 

W 1831 r. został wybrany burmistrzem Oaxaca, a w 1833 r. - deputowanym federalnym. Adwokatem został w 1834, a sędzią w1842. W latach 1835 - 1843 wykładał prawo cywilne na uczelni w Oaxaca. W 1843 poślubił Margaritę Maza. Miał z nią 12 dzieci, 9 córek i 3 synów. Był także gubernatorem stanu Oaxaca w latach 1847-1853 . Bronił praw Indian, polecił rozbudowę dróg i zakładanie nowych szkół. Był inicjatorem wykonania nowej mapy geograficznej i planu miasta Oaxaca. W 1853 r. zmuszony udać się na wygnanie z powodu sprzeciwu wobec rządów wojskowego dyktatora Santa Anny, dwa lata spędził w USA w Nowym Orleanie pracując w fabryce cygar. W 1854 brał udział w tworzeniu tzw. Planu z Ayutla, który miał się stać podstawą nowej liberalnej rewolucji w Meksyku. W 1855 r. został ministrem sprawiedliwości i spraw wyznaniowych a także pełnomocnikiem ds. edukacji. Był autorem nowej ustawy o sądownictwie państwowym, zwanej Prawem Juareza, a także autorem konstytucji stanu Oaxaca.W 1855 liberałom udało doprowadzić do dymisji  Santa Anny. W 1856 Juárez ogłosił doktrynę o wzajemnym poszanowaniu praw narodów i swobodzie samodzielnego i suwerennego wyboru ustroju społecznego.

 

 

W 1857 liberałowie ogłosili nową federalistyczną konstytucję i utworzyli rząd, w którym Juarez został wiceprezydentem (prezydentem był wówczas Ignacio Comonfort) i prezesem Sądu Najwyższego. Jednak w grudniu 1857 konserwatyści pod dowództwem generała Felixa Zuloagi wszczęli bunt z poparciem wojska i kleru. Juárez został przez nich aresztowany, ale z niewoli uciekł, przewodząc zwolennikom reform najpierw stanie Queretaro, a następnie w Veracruz. W 1859 podjął radykalną decyzję o konfiskacie majątków kościelnych. Liberałowie ponownie opanowali stolicę kraju w styczniu 1861 a w marcu Juárez został wybrany prezydentem na czteroletnią kadencję. W tym okresie sytuacja kraju była jednak tragiczna. Bankructwo rządu i zniszczona wojną gospodarka zmusiły Juareza do wstrzymania spłaty długów zagranicznych.  Hiszpania, Francja i Anglia zareagowały na to zajęciem Veracruz w grudniu 1861. Hiszpania i Anglia wycofały się wkrótce z interwencji, jednak Napoleon III marzący o wielkim imperium postanowił opanować cały Meksyk. Długi miały stanowić pretekst do interwencji i ustanowienia marionetkowej monarchii z poparciem Francji. Meksykanie wygrali z Francuzami pierwszą bitwę pod Pueblo 5 maja 1862, jednak nie byli w stanie zatrzymać potężnej ekspedycji francuskiej. W 1863 zmusiło to Juáreza i jego rząd do odwrotu na pustynne tereny północnego Meksyku.

 

 

 

W 1864 zostało powołane do życia cesarstwo Meksyku z pochodzącym z rodu Habsburgów cesarzem Maksymilianem. Liberalny Maksymilian zaoferował Juárezowi amnestię i stanowisko premiera, ten jednak odmówił współpracy z najeźdźcami. Wkrótce, w związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Prus i możliwością interwencji USA francuskie siły okupacyjne zaczęły się wycofywać. W 1867 ostatnie siły cesarza Maksymiliana zostały pokonane a on sam, mimo protestów z zagranicy, został skazany przez sąd wojskowy na śmierć. Juárez odmówił prawa łaski a wyrok został wykonany przez rozstrzelanie.

 

Juárez został jeszcze dwukrotnie wybrany na urząd prezydenta w 1867 i w 1871, jednocześnie umacniał swoją popularność, ale z biegiem czasu jego rządy stawały się coraz bardziej autorytarne (co wyrażało się m.in. w oszustwach wyborczych czy prześladowaniu opozycji – w tym Porfitio Diaza – późniejszego dyktatora Meksyku).

 

 

Umarł w 1872 na atak serca podczas pracy w swoim gabinecie przy biurku w pałacu prezydenckim w mieście Meksyk. Jego następcą został dotychczasowy minister spraw zagranicznych Sebastian Lerdo de Tejada. W niestabilnej po śmierci Juáreza sytuacji do władzy doszły ponownie siły konserwatywne i autokratyczne.

 

 

Dzisiaj Benito Juárez jest pamiętany jako wybitny przywódca meksykański, reformator i demokrata. Jako pierwszy na Półkuli Zachodniej udowodnił, że Indianin może stać na czele dużego współczesnego państwa. Był zwolennikiem równych praw dla Indian, zmniejszenia wpływów Kościoła, obrońcą niepodległości Meksyku i bohaterem narodowym. Okres jego rządów jest znany jako "wielka reforma" (La Reforma) obejmująca likwidację majątku kościelnego, poddanie armii kontroli cywilnej, likwidacje komun chłopskich i wprowadzenie w życie konstytucji federalistycznej. Był to okres triumfu Meksyku liberalnego, federalistycznego, antyklerykalnego, prokapitalistycznego nad Meksykiem konserwatywnym, centralistycznym i korporacyjnym.